Chứng khoán phái sinh đang ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư tại Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về loại hình đầu tư này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về chứng khoán phái sinh, từ định nghĩa, ví dụ thực tế đến tình hình thị trường hiện tại. Hãy cùng khám phá và trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để có thể đầu tư thành công.
Chứng khoán phái sinh là gì?
Khái niệm cơ bản
Chứng khoán phái sinh (Derivative) là công cụ tài chính được xây dựng dựa trên giá trị của một hoặc nhiều tài sản cơ sở. Các tài sản này có thể là tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu hoặc tài sản phi tài chính như hàng hóa. Việc định giá chứng khoán phái sinh phụ thuộc vào phương thức giao dịch và thỏa thuận giữa các bên tham gia.
Dưới góc độ đầu tư, chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư dự đoán sự biến động giá của tài sản cơ sở và thực hiện giao dịch mà không sở hữu tài sản đó. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu bạn có những dự đoán đúng về xu hướng giá, bạn có thể kiếm lời từ những biến động này mà không cần đầu tư vào tài sản thực.
Chứng khoán phái sinh là gì?
Các loại hình chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh bao gồm các loại hình sau:
- Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contracts): Là thỏa thuận giữa hai bên để giao dịch tài sản ở thời điểm tương lai với mức giá đã thỏa thuận.
- Hợp đồng tương lai (Futures Contracts): Tương tự như hợp đồng kỳ hạn, nhưng được giao dịch trên sàn và có tiêu chuẩn hóa về thời gian, số lượng.
- Hợp đồng quyền chọn (Options Contracts): Cho phép nhà đầu tư quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua hoặc bán tài sản ở mức giá đã định trong một khoảng thời gian nhất định.
- Hợp đồng hoán đổi (Swaps): Là thỏa thuận giữa các bên để đổi các dòng tiền trong tương lai, phổ biến nhất trong việc hoán đổi lãi suất.
Ví dụ minh họa về chứng khoán phái sinh
Ví dụ cụ thể 1: Hợp đồng kỳ hạn
Giả sử một nông dân có lúa sắp thu hoạch và dự đoán rằng giá gạo sẽ tăng trong ba tháng tới. Anh ta ký một hợp đồng với một thương lái để bán 1 tấn gạo với mức giá là 15.000 VNĐ/kg. Nếu giá thị trường cao hơn 15.000 VNĐ, thương lái sẽ chịu thiệt, và ngược lại.
Ví dụ cụ thể 2: Hợp đồng hoán đổi
Công ty A có trái phiếu chịu lãi suất thả nổi và muốn cố định lãi suất cho mình. Công ty này ký hợp đồng hoán đổi với Ngân hàng B, trong đó A sẽ trả lãi suất cố định cho B còn B sẽ thanh toán lãi suất thả nổi cho A. Nhờ hợp đồng này, công ty A có thể bảo vệ mình khỏi những rủi ro biến động lãi suất.
Thị trường chứng khoán phái sinh hiện nay
Tổng quan về thị trường chứng khoán phái sinh
Thị trường chứng khoán phái sinh là nơi diễn ra việc mua bán và trao đổi các hợp đồng phái sinh, với hai loại hình chính: thị trường tập trung và phi tập trung. Thị trường tập trung bao gồm các sàn giao dịch lớn, trong khi thị trường phi tập trung cho phép giao dịch trực tiếp giữa các bên.
Thực trạng tại Việt Nam và thế giới
Thị trường chứng khoán phái sinh trên thế giới đã có sự phát triển mạnh mẽ. Tại Việt Nam, thị trường này chính thức hoạt động từ ngày 10/8/2017. Trong bốn năm qua, lượng giao dịch đã tăng mạnh từ 1.106.353 hợp đồng lên đến 39.914.223 hợp đồng vào đầu năm 2020, cho thấy sức hút đặc biệt của lĩnh vực này.
Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam
Tình hình thị trường hiện tại
Việt Nam hiện ghi nhận hai sản phẩm chính của chứng khoán phái sinh: Hợp đồng tương lai dựa trên trái phiếu Chính phủ và hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số cổ phiếu VN30. Sự phát triển của các doanh nghiệp chứng khoán cũng như sự tham gia của nhà đầu tư trái chiều chứng tỏ rằng chứng khoán phái sinh có tiềm năng to lớn tại thị trường Việt Nam.
Có nên chơi chứng khoán phái sinh hay không?
Lợi nhuận từ chứng khoán phái sinh là điều khả thi, nhưng nó cũng đi kèm với rủi ro. Các nhà đầu tư mới nên cân nhắc kỹ trước khi tham gia. Nếu bạn có vốn nhàn rỗi và nắm rõ kiến thức cơ bản về lĩnh vực này, bạn có thể xem xét tham gia. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng kiến thức và kinh nghiệm là chìa khóa thành công.
Có nên chơi chứng khoán phái sinh không?
Tham gia vào lĩnh vực này không chỉ giúp bạn kiếm lời mà còn góp phần tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng và nghiên cứu thật kỹ trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Kinh nghiệm chơi chứng khoán phái sinh cho nhà đầu tư
Cách tính lãi lỗ trong chứng khoán phái sinh
Đối với chứng khoán phái sinh, việc tính toán lãi lỗ là điều vô cùng quan trọng. Bạn cần nắm rõ công thức và quy tắc tính toán để có thể theo dõi tình hình tài chính của mình chính xác nhất.
Quy tắc tính lãi lỗ
Lãi lỗ được tính dựa trên sự chênh lệch giữa giá thanh toán cuối ngày (DSP) và giá bình quân gia quyền theo số lượng của vị thế (VWAP).
Công thức tính
- Với vị thế Long: VM = (DSPt – VWAP) Số hợp đồng Hệ số nhân
- Với vị thế Short: VM = (VWAP – DSPt) Số hợp đồng Hệ số nhân
Một số lưu ý khi đầu tư chứng khoán phái sinh
- Thường xuyên cập nhật thông tin và kiến thức về thị trường tài chính.
- Bắt đầu với số vốn nhỏ để quen với thị trường.
- Chọn lựa sàn giao dịch uy tín như HOSE, HNX, SSI để thực hiện giao dịch an toàn.
Chứng khoán phái sinh mở ra cơ hội đầu tư vô cùng rộng lớn. Hãy trang bị cho bản thân những kiến thức và kinh nghiệm cần thiết để gia tăng cơ hội thành công. Bạn có thể tham khảo thêm thông tin chi tiết tại khoinghiepthucte.vn để có quyết định đúng đắn trong đầu tư.
Để lại một bình luận