Cây khiếm thực có công dụng gì? 6 bài thuốc chữa bệnh

Cây khiếm thực, còn được biết đến với tên gọi kê đầu thực hoặc ô đầu, là một trong những vị thuốc quý trong đông y, đặc biệt được coi như “nhân sâm trong nước”. Với vị ngọt và công dụng phong phú, cây khiếm thực được sử dụng rộng rãi trong nhiều bài thuốc truyền thống nhằm điều trị các bệnh lý liên quan đến sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây khiếm thực và những giá trị sức khỏe mà nó mang lại.

1. Đặc điểm tự nhiên của cây khiếm thực

Cây khiếm thực có tên khoa học là Euryale ferox Salisb, thuộc họ súng. Loại cây này thường phát triển quanh năm ở các ao hồ nước ngọt. Lá cây có hình dạng tròn, rộng, nổi trên mặt nước với màu xanh ở trên và tím ở dưới. Vào mùa hè, cành hoa nhô lên mặt nước, chỉ có một hoa nở vào buổi sáng và tàn vào chiều hôm. Quả khiếm thực có hình cầu, màu hồng tím, có nhiều gai, bên trong chứa nhiều hạt màu đen rất chắc.

Cây khiếm thực thường mọc ở vùng ao đầm

Cây khiếm thực chủ yếu được trồng và thu hoạch ở các tỉnh phía Nam Trung Quốc như Quảng Đông, Vân Nam. Thời điểm thu hoạch thường vào tháng 9 và 10, khi quả chín, người dân sẽ thu hoạch và lấy hạt để phơi khô làm thuốc. Một điều thú vị là tại Việt Nam, cây khiếm thực không ra hoa và quả, vì vậy dược liệu thường được nhập khẩu từ Trung Quốc.

2. Bộ phận nào của cây khiếm thực được sử dụng làm thuốc?

Tại Trung Quốc, phần quả chín của cây khiếm thực được sử dụng làm thuốc. Trong khi đó, ở Việt Nam, củ của cây hoa súng thường được dùng thay thế bởi chúng có công dụng tương tự. Dược liệu này có nhiều thành phần dinh dưỡng quý giá, bao gồm tinh bột, protein, các chất béo, carbohydrate, canxi, carotene và vitamin C.

Theo y học cổ truyền, cây khiếm thực có những công dụng chính như sau:

• Bổ trung, chỉ khát, làm sáng mắt và tăng cường thính giác.
• Định thần, ích thận, kiện tỳ và chống lại các vấn đề như đau nhức, đau lưng, mỏi gối, di tinh và tiểu nhiều.

3. Một số bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu khiếm thực

3.1. Bài thuốc trị viêm phế quản mãn tính và hen suyễn

Nguyên liệu: 50g hạt khiếm thực, 10g táo nhân, 100g gạo tẻ, 100g cùi hồ đào nguyên vỏ.

Cách thực hiện: Đem tất cả các nguyên liệu vào nồi, nấu thành cháo. Có thể cho thêm chút đường phèn cho dễ ăn. Mỗi ngày nấu một thang thuốc và chia làm hai lần sử dụng.

3.2. Bài thuốc trị viêm ruột và suy nhược thần kinh

Nguyên liệu: Hạt khiếm thực và kim anh tử với tỷ lệ bằng nhau.

Cách thực hiện: Tán nhuyễn hai loại dược liệu và trộn với mật ong để vo thành viên nhỏ. Mỗi ngày sử dụng 3 lần, 4g mỗi lần cho đến khi triệu chứng giảm.

3.3. Bài thuốc trị đau lưng, mỏi gối và chứng tiểu đêm

Nguyên liệu: Hạt khiếm thực.

Cách thực hiện: Sao vàng hạt và tán mịn, sử dụng 2 lần mỗi ngày, 8g mỗi lần, cùng với nước sắc từ dược liệu phá cổ chỉ và ích trí nhân (mỗi vị 6g).

3.4. Bài thuốc trị tiêu chảy ở trẻ em do tỳ hư

Nguyên liệu: 15g bạch truật, 15g phục linh, 15g đảng sâm, 15g hạt khiếm thực.

Cách thực hiện: Cho tất cả vào ấm, thêm 600ml nước và đun còn lại 300ml. Uống 3 lần mỗi ngày trong 5 ngày để thấy hiệu quả.

3.5. Bài thuốc chữa thận hư và tiểu không tự chủ

Nguyên liệu: 10g ngân hạnh, 30g gạo nếp và 30g hạt khiếm thực.

Cách thực hiện: Hầm tất cả nguyên liệu thành cháo, mỗi ngày một thang trong 7 ngày để cải thiện tình trạng đi tiểu không tự chủ.

3.6. Bài thuốc trị bạch đới nhiều ở nữ giới

Nguyên liệu: 12g mỗi loại sơn dược, đảng sâm, phục linh, bạch truật, táo nhân, kim anh, hạt khiếm thực, cùng 6g ngũ vị tử và 4g cam thảo.

Cách thực hiện: Đun trong nước khoảng 20 phút, chia 3 phần bằng nhau, uống 3 lần trong ngày.

4. Những lưu ý khi sử dụng cây khiếm thực

Mặc dù cây khiếm thực mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng người sử dụng vẫn cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo an toàn:

• Dược liệu không cho tác động ngay lập tức, cần sử dụng kiên trì để thấy rõ hiệu quả.
• Bảo quản dược liệu ở nơi khô ráo, tránh ẩm mốc và ánh sáng để không làm biến đổi các hoạt chất.
• Nếu thấy bất kỳ triệu chứng dị ứng nào như buồn nôn, khó thở, ngứa ngoài da, cần ngưng sử dụng và tìm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.
• Không tự ý thay đổi liều lượng khi điều trị, cần tham khảo ý kiến chuyên gia.

5. Kết luận

Cây khiếm thực, với nhiều công dụng trong điều trị bệnh, đã chứng minh vai trò quan trọng trong nền y học cổ truyền. Việc hiểu rõ về dược liệu này cùng với việc sử dụng đúng cách sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nếu bạn quan tâm và muốn tìm hiểu thêm thông tin về cây khiếm thực, hãy truy cập website “hoangtonu.vn” để được hỗ trợ.